افسردگی یک اختلال خلقی شایع اما جدی است که باعث غم و اندوه مداوم و از دست دادن انگیزه میشود. افسردگی بالینی بر احساس، تفکر و انجام فعالیتهای روزانه مانند خواب، غذاخوردن یا کار تاثیر میگذارد و سلامت روان افراد را تهدید میکند. برای تشخیص افسردی، علائم باید حداقل به مدت دوهفته وجود داشته باشد.
علائم افسردگی میتواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد وشامل عوامل زیر باشد:
- احساس غمگینی یا داشتن خلق و خوی افسرده
- از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیتهایی که زمانی از آن لذت میبردید.
- تغییر در اشتها و کاهش یا افزایش وزن
- مشکل در خوابیدن یا خواب زیاد
- از دست دادن انرژِی یا افزایش خستگی
- افزایش فعالیت بدنی بی هدف (مثل ناتوانی در نشستن، قدم زدن، دست زدن) یا کند شدن حرکات یا گفتار. (این اعمال باید آنقدر شدید باشند که وسط دیگران قاب مشاهده باشد.)
- احساس بی ارزشی یا احساس گناه
- مشکل در تفکر، تمرکز ، تصمیمگیری و به خاطر سپردن چیزها
- افکار مکرر مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی
- اضطراب و بی قراری
- مشکلات فیزیکی غیر قابل توضیح، مانند کمردرد یا سردرد
تفاوت افسردگی با غم یا اندوه/ سوگواری
مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن شعل یا پایان دادن به یک رابطه، تجربههای دشواری را به فرد تحمیل میکند. طبیعی است که احساس غم و سوگواری در واکنش به چنین موقعیتهایی ایجاد شود. این افراد اگرچه بیشتر در معرض افسردگی قرار میگیرند اما باید توجه داشت که غمگین بودن با افسردگی متفاوت است. فرایند سوگواری برای هر فردی طبیعی و منحصر به فرد است و در برخی علائم با افسردگی مشابه است. هم غم و هم افسردگی ممکن است شامل غم و اندوه شدید کنارهگیری از فعالیتهای معمولی باشد. آما آنها از جنبههای مهمی نیز متفاوت اند:
- در غم و اندوه، احساسات دردناک به صورت موجی ظاهر میشوند که اغلب با خاطرات مثبت متوفی آمیخته میشود. در افسردگی شدید، خلق و خو یا علاقه و لذت برای بیشتر از دو هفته کاهش مییابد.
- در غم و اندوه معمولا عزت نفس حفط میشود. در حالي كه در افسردگي شديد، احساس بي ارزشي و نفرت از خود رايج است.
- در سوگواري، هنگام فكر كردن يا خيالپردازي جهت «پيوستن» به عزيز فوت شده، ممكن است افكار مرگ ظاهر شوند. در افسردگي افكار به دليل احساس بيارزشي يا عدم لياقت زندگي يا ناتواني در كنار اومدن با درد افسردگي، بر پايان دادن به زندگي متمركز ميشوند.
تمايز بين غم و سوگواري و افسردگي بسيار مهم است و ميتواند به افراد در دريافت كمك، حمايت يا درمان مورد نياز، ضروري است.
انواع افسردگي چيست؟
انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد که برخی از آنها به دلیل شرایط خاص ایجاد می شوند:
افسردگی بالینی (اختلال افسردگی اساسی):
زماني اختلال افسردگی اساسی تشخييص داده ميشود كه فرد در اکثر روزها برای حداقل دو هفته احساس غمگینی، کم ارزشی یا بی ارزشی ميکند و در عین حال علائم دیگری مانند مشکلات خواب، از دست دادن علاقه به فعالیت ها یا تغییر در اشتها نیز دارد. . این شدیدترین شکل افسردگی و یکی از رایج ترین اشکال آن است.
اختلال افسردگی مداوم (PDD):
یک فرد مبتلا به اختلال افسردگی مداوم (که قبلا به عنوان اختلال دیس تایمیک نامیده می شد) در بیشتر ساعات روز، برای روزهای بیشتر، حداقل به مدت دو سال، خلق و خوی افسرده دارد. علاوه بر خلق افسرده، علائم عبارتند از:
- کم اشتهایی یا پرخوری
- بی خوابی یا پرخوابی
- انرژی کم یا خستگی
- عزت نفس پایین
- تمرکز ضعیف یا مشکل در تصمیم گیری
- احساس ناامیدی
- انزوای اجتماعی
اختلال افسردگی مداوم اغلب در دوران کودکی، نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع میشود. اگرچه این نوع افسردگی طولانی مدت است اما شدت علائم ممکن است چند ماه قبل از وخیم شدن اختلال کاهش یابد .از آنجا که مداومت این نوع افسردگی بیشتر است، این علائم به بخشی از تجربه روزانه افراد تبدیل میشود، و همین موجب میشود فرد با این فرض که “من همیشه اینگونه بوده ام” به دنبال کمک نباشند.
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD):
علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) همراه با علائم خلقی، مانند تحریک پذیری شدید، اضطراب یا افسردگی را دارید. علائم دیگر ممکن است شامل کاهش علاقه به فعالیت های معمول، مشکل در تمرکز، گریه مداوم، کمبود انرژی یا خستگی آسان، تغییر در اشتها با هوس های غذایی خاص، مشکل در خواب یا خواب زیاد، یا احساس غرق شدن یا خارج از کنترل بودن باشد. از علائم فیزیکی آن میتوان به حساسیت یا تورم سینه، درد مفاصل یا ماهیچه، احساس «نفخ» یا افزایش وزن اشاره کرد.
این علائم در عرض چند روز پس از شروع قاعدگی بهبود می یابند، اما می توانند آنقدر شدید باشند که زندگی شما را مختل کنند. زنان مبتلا به PMDD حدود یک هفته قبل از شروع قاعدگی علائم شدید افسردگی، تحریک پذیری و تنش دارد.
افسردگی فصلی
اختلال عاطفی فصلی که به عنوان افسردگی فصلی معروف شده است اغلب در فصلهای پائیز و زمستان و با کوتاه شدن روزها و کم شدن دورهای که انسان در معرض نور طبیعی روز است بروز میکند. علائم اصلی افسردگی فصلی خواب زیاد یا بیشتر از حد معمول، احساس خستگی، بیانگیزگی و غذا خوردن بیشتر از حد معمول است. مبتلایان به اختلال عاطفی فصلی اغلب در دورهای از سال میل بیشتری به مصرف غذاهای چرب و شیرین دارند. امری که منجر به افزایش وزن آنها در این برهه از سال میشود.
مشکل تمرکز و افکار مرتبط با خودکشی از دیگر علائم اختلال عاطفی فصلی محسوب میشود. مبتلایان به افسردگی فصلی صبحها اغلب به سختی تختخواب خود را ترک میکنند. به گفته کارشناسان افسردگی فصلی با دلمردگی عادی تفاوت زیادی دارد و هم علائم آن شدیدتر است و هم دوره طولانیتری زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد.
افسردگی دوران بارداری و افسردگی پس از زایمان(PPD)
افسردگی دوران بارداری افسردگی است که در طی بارداری یا بعد از آن رخ میدهد.علائم میتواند از خفیف تا شدید باشد.در موارد نادر, علائم به اندازه کافی شدید هستند که سلامت مادر و نوزاد ممکن است در خطر باشد. افسردگی قبل از زایمان میتواند درمان شود.
- حال و هوای مداوم غمگین ، اضطرب یا پوچی”
- تحریک پذیری
- احساس گناه ، بی ارزشی ، ناامیدی یا درماندگی
- از دست دادن علاقه یا لذت در سرگرمی ها و فعالیت ها
- خستگی یا کاهش غیر طبیعی در انرژی
- احساس بی قراری یا داشتن مشکل در نشستن
- مشکل در تمرکز ، به یاد آوردن یا تصمیم گیری
- مشکل خوابیدن (حتی وقتی کودک در خواب است) ، صبح زود بیدار می شود ، یا بیش از حد میخوابند.
- اشتهای غیر طبیعی ، تغییر وزن یا هر دو
- سردرد ، گرفتگی یا مشکلات گوارشی که علت جسمی مشخصی ندارند.
- مشکل در پیوند یا ایجاد دلبستگی عاطفی با کودک جدید
- شک های مداوم در مورد توانایی مراقبت از کودک جدید
- افکار مربوط به مرگ ، خودکشی یا آسیب رساندن به خود یا کودک
افسردگی سایکوتیک
افسردگی همراه با علائم روان پریشی، که شکل شدید افسردگی است که در آن فرد علائم روان پریشی را تجربه می کند؛ مانند هذیان یا توهم (شنیدن یا دیدن چیزهایی که دیگران نمی بینند یا نمیشنوند). گاهی ممکن است علائم فیزیکی مشکل در نشستن هم داشته باشند.
- هذیان
- توهمات
- افکار و گفتار نامنظم
- تحریکپذیری
- گیجی
- پارانویا
افسردگی آتپبیکس
افسردگی آتیپیک به نوعی از افسردگی گفته میشود که فرد در پاسخ به حوادث مثبت، بهبود موقتی خلق و خو را تجربه میکند. در این نوع افسردگی افراد دچار علائمی مانند پرخوری، مشکات خواب یا احساس طرد شدن هستند، اما یک رویداد مثبت باعث هیجان فرد میشود. این نوع افسردگی بسیاری شایع و چالش برانگیز است. از آن جهت چالش برانگیز که ممکن است علائم آن برای خود فرد یا دیگران، نشانهای از افسردگی نباشد. این افسردگی گاهی ممکن است در طول دوره افسردگی بالینی یا افسردگی مداوم برای فرد رخ دهد.
- افزایش در اشتها و/یا افزایش وزن قابل توجه
- خواب آلودگی بیش از حد ( احساس سنگین در بازوها یا پاهای آنها (که به آن فلج Leaden نیز گفته می شود).
- افزایش حساسیت به انتقاد یا طرد ، که منجر به اختلال قابل توجهی در روابط اجتماعی و شغلی میشود.
برای تشخیص افسردگی و نوع آن، جهت درمان، ضروری است به یک متخصص بهداشت روان( روانشناس یا روانپرشک) مراجعه کنید.
چه چیزی باعث افسردگی میشود؟
اگر چه محققان علت دقیق افسردگی را نمیدانند. اما آنها فکر میکنند که عوامل متعددی در توسعه آن نقش دارند، از جمله:
- ناهنجاری در سطوح شیمیایی مغز
- ژنتیک؛ اگر یکی از بستگان درجه یک (والدین بیولوژیکی یا خواهر و برادر) مبتلا به افسردگی دارید، احتمال ابتلای شما به این بیماری سه برابر بیشتر از جمعیت عمومی است. با این حال، شما می توانید بدون سابقه خانوادگی افسردگی داشته باشید.
- رویدادهای استرس زا در زندگی؛ تجارب دشوار، مانند مرگ یکی از عزیزان، ضربه روحی، طلاق، انزوا و عدم حمایت، می تواند باعث افسردگی شود.
- شرایط پزشکی؛ درد مزمن و شرایط مزمن مانند دیابت می تواند منجر به افسردگی شود.
- دارو؛ برخی داروها می توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث افسردگی شوند. مصرف مواد از جمله الکل نیز می تواند باعث افسردگی یا بدتر شدن آن شود.
- داشتن برخی از عوامل خطر ، احتمال ابتلا به افسردگی را بیشتر می کند. به عنوان مثال ، شرایط زیر با میزان بالاتر افسردگی همراه است:
بیماری های عصبی مانند بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون.
- سکته.
- اسکلروز چندگانه.
- اختلالات تشنج.
- سرطان.
- تخریب ماکولا.
- درد مزمن
افسردگی چگونه درمان میشود؟
افسردگی یکی از قابل درمان ترین شرایط سلامت روان است. تقریباً 80 ٪ تا 90 ٪ از افراد مبتلا به افسردگی که به دنبال درمان هستند ، در نهایت به خوبی به درمان پاسخ میدهند.
- روان درمانی: روان درمانی (گفتگوی درمانی) شامل صحبت با یک متخصص بهداشت روان است. درمانگر شما به شما کمک میکند احساسات ، افکار و رفتارهای ناسالم را شناسایی و تغییر دهید.
- دارو: داروی تجویز شده به نام داروهای ضد افسردگی می تواند به تغییر شیمی مغز که باعث افسردگی می شود کمک کند. چندین نوع ضد افسردگی مختلف وجود دارد. برخی از داروهای ضد افسردگی عوارض جانبی دارند که اغلب با زمان بهبود مییابند.
- درمان تحریک مغز: درمان تحریک مغز می تواند به افرادی که افسردگی شدید یا افسردگی با روان پریشی دارند کمک کند. روشهایی مانند الکتروشوک درمانی، تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال و تحریک عصب واگ از روشهای درمان با تحریک مغزی هستند.
همچنین کارهایی وجود دارد که می توانید در خانه برای کمک به بهبود علائم افسردگی انجام دهید ، از جمله:
- ورزش منظم
- خوابیدن با کیفیت (خیلی کم یا زیاد).
- خوردن یک رژیم غذایی سالم.
- اجتناب از الکل ، که افسردگی است.
- گذراندن وقت با افرادی که به آنها اهمیت می دهید.
- پیشگیری از افسردگی
آیا می توانم از افسردگی جلوگیری کنم؟
شما همیشه نمیتوانید از افسردگی جلوگیری کنید ، اما می توانید به کاهش خطر خود کمک کنید:
- حفظ روال خواب سالم.
- مدیریت استرس با مکانیسم های مقابله سالم.
- تمرین فعالیتهای منظم مراقبت از خود مانند ورزش ، مراقبه و یوگا.
- اگر قبلاً افسردگی داشته اید ، احتمالاً دوباره آن را تجربه خواهید کرد. اگر علائم افسردگی دارید ، در اسرع وقت کمک بگیرید.
افسردگی یک وضعیت شایع است که هر ساله میلیون ها نفر را تحت تأثیر قرار می دهد. هر کس می تواند افسردگی را تجربه کند – حتی اگر به نظر نمیرسد دلیلی برای آن وجود داشته باشد. خبر خوب این است که افسردگی قابل درمان است. اگر علائم افسردگی دارید ، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید. هرچه زودتر کمک بگیرید ، زودتر میتوانید احساس بهتری داشته باشید.