هنر و موسیقی درمانی به كودك ناتوان فرصت می‌دهد كه بتواند افكار و هیجانات خود را تخلیه كند. هنر و موسیقی می‌تواند یك نقش همگرایی در درمان كودك داشته باشد.
یكی از درمانگران هنری كودكان ناتوان می‌گوید: برای كودكانی كه نمی‌توانند به راحتی صحبت كنند هنر به آنها این اجازه را می‌دهد كه آنچه را نمی‌توانند بیان كنند با هنر ابراز كنند. بسیاری از كودكانی كه دارای اختلالات هیجانی هستند و از رفتارهای غیر قابل پذیرش برای رفع نیازهای خود استفاده می‌كنند هنر به آنها اجازه می‌دهد تا خود را بیان كنند.
در بیشتر كلاس‌های آموزشی هنری، مربیان تصور كلی را معرفی می‌كنند و پروژه‌های طراحی شده را تعیین می‌كنند تا ببیند كه كودك به خوبی آن مفهوم كلی ارائه شده را خلق می‌كند. اما در هنر درمانی تاكید از نتیجه خلق شده، برداشته شده و بیشتر مراحلی كه كودك طی می‌كند تا به خلق یك اثر برسد مهم است.
درمانگر باید پروژه را با نیاز كودك تطبیق دهد. اگر كودك از حالات تكانشی رنج می‌برد درمانگر باید به كودك مواد شل نظیر پوسته‌های براق یا خمیری شكل بدهد (glitter or pasta shell) و به كودك یاد دهد كه آن را كنترل كند و كودكی كه از كمبود تمركز رنج می‌برد را وادار كند كه به كاری بچسبد تا به اتمام برسد.
در روش هنر درمانی درمانگران می‌بینند كه یك كودك چگونه در حال انجام كار است. اگر كودكی كه به طور معمولی در حال رنگ آمیزی داخل خطوط است و ناگهان توانایی این كار را از دست می‌دهد این نشانه این است كه چیزی در حال جریان است و چیزی در حال مزاحمت برای كودك است.
در موسیقی درمانی به این كه آیا یك كودك می‌تواند نت موسیقی را بخواند یا نه توجه کمتری می‌شود. به جای آن از موسیقی درمانی برای آماده‌سازی كودك برای مدرسه استفاده می‌شود. بعضی كودكان خصوصا” كودكان مبتلا به طیف اوتیسم از طریق ریتم آهنگ‌ها بهتر یاد می‌گیرند.
ریتم و موسیقی در حقیقت قسمت درونی سازمان بدن انسان هستند. قلب و سیستم تنفسی انسان برای اینكه مناسب كار كنند به ریتم خود وابسته‌اند. به جای اینكه انتظار داشته باشیم كه كودكان به تنهایی حروف و اعداد و مفاهیم را تنها از طریق دروس گفتاری یاد بگیرند، این مفاهیم را از طریق موسیقی آموزش می‌دهیم.
موسیقی درمانی می‌تواند در برنامه روزانه مدرسه به روش‌های مختلف قرار گیرد. آهنگ‌ها برای كمك به كودكان برای كاهش اضطراب آنها ناشی از حضور در كلاس یا برای تقویت مفاهیمی كه در كلاس‌های سنتی‌تر فرا گرفته‌اند استفاده می‌شوند.
برای كودكان مبتلا به اختلال نافذ رشد یا اختلال هیجانی آواز نویسی و بدیهه‌سازی (نقش‌سازی) به دانش‌آموزان كمك می‌كنند تا هیجانات خود را به روش‌های كاملا” ایمن و بدون تهدید و عوارض بیابند و بشناسند. به آنها كمك می‌كند كه مهارت‌های فرورفته خود را گسترش دهند و بتوانند رفتارهای خود را كنترل كنند.
دانش آموزان می‌توانند وسایل متنوعی را جستجو كنند برای مثال می‌توانند با استفاده از طبل عصبانیت و خشونت خود را تخلیه كنند. و بسیاری از دانش‌آموزان قادر به استفاده از آواز خواندن یا تجربه شنیداری متن‌های از پیش ساخته شده برای تجزیه و تحلیل سرودها و آوازها و گسترش بینش‌های جدید به داخل خودشان و رفتارهایشان هستند.
علاوه بر كمك به كودكان برای یادگیری مسواك زدن یا رفتن به تخت خواب، والدین می‌توانند از موسیقی برای پردازش هیجانات كودكانشان استفاده كنند. اگر كودك در حال رفتن به مراحل اندوهگینی و غم باشد می‌بینید چگونه كودك به یك آهنگ غمناك گوش می‌دهد یا ممكن است با آهنگ, شخصی را كه از دست داده است به یاد بیاورد. انجام این كار می‌تواند به كودك كمك كند كه چگونه با هیجانات مشکل به روشی سالم روبرو شود به جای اینكه آنها را محبوس كرده یا به روش نامناسب بروز دهد.
